Εκπαιδευόμενοι στη Μη Βία.

Α, πολύ ενδιαφέρον θέμα... Μόλις πριν λίγο συζητούσα με εκπαιδευτικό για το πως μπορούμε να δώσουμε μια κατεύθυνση προς την ανεκτικότητα και τη Μη Βία στην εκπαίδευση των παιδιών, των μελλοντικών ενηλίκων. Και δεν είναι η μόνη που την απασχολεί, ούτε ήταν η πρώτη φορά που συζητούσα κάτι τέτοιο με εκπαιδευτικούς... και γονείς θα πρόσθετα επίσης.

Ένα θέμα που θα συναντήσεις και εσύ σε πολύ λίγα χρόνια (ας μην ξεχνάω πως ήδη είσαι 1 έτους και 2 μηνών...) και για το οποίο και εγώ και η Εβίτα έχουμε αφιερώσει αρκετό χρόνο εντός και εκτός Ελλάδας, ώστε να μπορέσουμε να το εφαρμόσουμε πρώτα στην δική μας οικογένεια και ταυτόχρονα -μαζί με άλλους γονείς και εκπαιδευτικούς- σε όσο το δυνατόν περισσότερα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα.

Ουγκάντα 2007

Και έτσι, μετά και από τις συζητήσεις αυτών των ημερών, σκέφτηκα να σου γράψω για τις θεμελιώδεις σκέψεις και προτάσεις γύρω από αυτό το θέμα, ώστε να γνωρίζεις και το υπόβαθρο των συμπεριφορών μας προς εσένα. Συμπεριφορές από τις οποίες και εσύ κάποια στιγμή στη ζωή σου θα κληθείς από τον εαυτό σου να κρατήσεις τα θετικότερα σημεία, να "απορρίψεις" τα αρνητικά και να δημιουργήσεις το δικό σου ξεχωριστό δρόμο...

Πάμε?

Η έμπνευσή μας προέρχεται από τις ιδέες του Νέου Ανθρωπισμού, που συνοψίζονται στα εξής:

- Αναγνωρίζουμε τον Άνθρωπο ως κεντρική αξία και απασχόληση,
- Αναγνωρίζουμε την ισότητα των δικαιωμάτων για όλους τους ανθρώπους.
- Αποδεχόμαστε την προσωπική και πολιτισμική διαφορετικότητα.
- Επιθυμούμε να αναπτύξουμε τη γνώση πέρα από τα όρια που καθορίζονται ως απόλυτη αλήθεια τη σημερινή στιγμή. 
- Επιβεβαιώνουμε  τη διαφορετικότητα  ιδεών και πεποιθήσεων.
- Απορρίπτουμε όλες τις μορφές βίας.

Ουγκάντα 2007

Τί είναι η εκπαίδευση για εμάς και το πώς η βία αποκαλύπτεται στο πλαίσιο της εκπαίδευσης;

Θεωρούμε ότι εκπαίδευση δεν είναι το αποτέλεσμα των παρεμβάσεων που αποσκοπούν στον σχηματισμό της προσωπικότητας, σαν να ήταν ένα εύπλαστο πήλινο άγαλμα. Θεωρούμε πως ο άνθρωπος (και ένα παιδί επίσης) δεν είναι ένα άδειο κουτί που πρέπει να γεμίσει, αλλά είναι μια ενεργή συνείδηση, ικανή να μετατρέψει τον κόσμο με δικές του πράξεις.

Το λειτούργημα του εκπαιδευτικού έγκειται στο να ενεργοποιήσει τις νέες γενιές να αναπτύξουν ένα πολύμορφο και μετασχηματιστικό όραμα της πραγματικότητας, προωθώντας τη διεύρυνση και την ανάπτυξη των καλύτερων στοιχείων όλων των ανθρώπων.

Μια στοιχειώδης εκπαίδευση πρέπει να στοχεύει στην ανάπτυξη ενός τρόπου σκέψης με βάση τη συνοχή ανάμεσα στη σκέψη, το συναίσθημα και τη πράξη. Αυτό σημαίνει επίσης ότι οι άνθρωποι πρέπει να κάνουν αυτό που κηρύττουν, εγκαταλείποντας την υποκριτική ρητορική που δηλητηριάζει τις νέες γενιές.

Μέσα σε ένα αρχικό πλαίσιο η μη βίαιη πρακτική πρέπει να ξεκινήσει κατά κύριο λόγο από τη σχέση μεταξύ των ενηλίκων, με σκοπό να μεταδώσει ένα πρότυπο, αλλιώς όλα τα υπόλοιπα που μπορούμε να πούμε ή να κάνουμε, θα χάσουν την αξία τους. Επιπλέον, η εκπαίδευση θα πρέπει να διεγείρει την ευαισθησία και να διευκολύνει την συναισθηματική ανάπτυξη, διότι είναι πράγματι μέσω των συναισθημάτων που ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του από την πλευρά της ευτυχίας. Στη συνέχεια θα έπρεπε να διδάσκεται πως να έρθουμε σε καλύτερη επαφή με το σώμα μας και να το ελέγχουμε με άνεση, μιας και είναι το μέσο έκφρασης της ανθρώπινης πρόθεσης.

Η βία στο ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα, αποκαλύπτεται μέσω: μιας παθητικής θεώρησης της πραγματικότητας, τη μετάδοση απόλυτων αληθειών, «οδηγίες» και επιβολή, ομοιομορφία, συντηρητισμό, την υποτίμηση του εαυτού μας και των άλλων, με τον «αυθεντισμό».

Η κουλτούρα της ενεργής μηβίας αναπτύσσει μια παιδαγωγική όπου η προσοχή δεν τίθεται μόνο στον τρόπο μάθησης και διδασκαλίας (την μέθοδο), αλλά και στο περιεχόμενο και στην κατεύθυνση που θέλουμε να δώσουμε σε όσους εκπαιδεύονται σε αυτή την κουλτούρα. Η μάθηση, τόσο στη μορφή της όσο και στις βάσεις και στην κατεύθυνσή της, είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία μιας κουλτούρας.

Οχρίδα 2009

Κατά συνέπεια, προτείνουμε:
Να καταστήσουμε ικανό όλον τον κόσμο και κατά προτεραιότητα τις νέες γενιές, στην άσκηση μιας πλουραλιστικής και ενεργής ματιάς στην πραγματικότητα, ώστε το βλέμμα μας να προσμετρά τον κόσμο όχι μόνο ως συγκεκριμένη πραγματικότητα αλλά και ως το πεδίο όπου ο άνθρωπος δρα διαμορφώνοντάς το και εξανθρωπίζοντάς το.

Καμία ανθρώπινη πράξη δε μπορεί να διαχωριστεί από το συναισθηματικό περιβάλλον που τη συνοδεύει. Όταν σκεφτόμαστε, καταλαβαίνουμε, μιλάμε, χορεύουμε, παίζουμε, κτλ, αυτό γίνεται πάντα στη βάση ενός ιδιαίτερου συναισθηματικού τρόπου ύπαρξης στον κόσμο. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι μια γνήσια εκπαίδευση και μια κουλτούρα εν γένει δε μπορεί να έχει ως μοναδικό κέντρο ό,τι είναι λογικό και διανοητικό, ενώ ως δευτερεύον ό,τι είναι συναισθηματικό και κινητήριο.

Μιλάνο 2009

Μια πρόταση λοιπόν για προσωπική και κοινωνική εφαρμογή, μπορεί να έχει τους εξής άξονες:
- Δημιουργία ομάδων δράσης για την προώθηση της ενεργής μηβίας στο εκπαιδευτικό περιβάλλον
- Μελέτη της προσωπικής κατάστασης των εμπλεκομένων στην εκπαίδευση (εκπαιδευτικών και γονέων) για την καλλιέργεια καλύτερων και μηβίαιων σχέσεων εντός και εκτός σχολείων. (σεμινάρια για τη μηβία)
- Παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για την προώθηση των αρχών της μηβίας και της ανεκτικότητας στα παιδιά και τους νέους, σε καθημερινή βάση.
Εύχομαι να σε βοήθησα λίγο ακόμα με όλα τα παραπάνω και ελπίζω να έχεις μάθει πια πως μου αρέσει μερικές φορές να μιλάω ασταμάτητα...